Nhà thông minh, không chỉ còn là giấc mơ

Sau một ngày làm việc mệt mỏi, bạn trở về với căn nhà thân yêu để nghỉ ngơi. Bạn dừng xe trước cổng nhà, bấm nút trên chiếc smartphone: cánh cửa cổng sẽ tự mở ra. Bạn bước vào nhà và bật chế độ “nghỉ ngơi” trên giao diện điện thoại, hay trên bảng điều khiển: lập tức đèn trên trần nhà sẽ phát ra ánh sáng dịu nhẹ, rèm cửa tự động kéo hờ, cửa sổ mở ra để đón không khí trong lành, tiếng nhạc du dương sẽ cất lên. Điều đó giống như một thế giới viễn tưởng, nhưng lại đang hiện diện ngay trong thực tế.

Thế nào là nhà thông minh?

Nhà thông minh (smarthome) là mẫu nhà trong đó các thiết bị điện-điện tử có khả năng hoạt động tự động. Chủ nhà có thể điều khiển và quản lý các thiết bị điện thông qua giao diện trực quan trên màn hình cảm ứng chuyên dụng hay điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng.

Các thiết bị được bố chí ở tất cả các phòng trong nhà, được kết nối internet hay sóng RF cho phép chủ nhân điều khiển từ xa hoặc lập trình chúng hoạt động theo những kịch bản mình thích.

Hệ thống nhà thông minh có khả năng hỗ trợ nhiều kịch bản khác nhau như: “dạ tiệc”, “đi ngủ”, “tiếp khách”, “xem phim”... Đặc biệt chủ nhân có thể chủ động thêm bớt hoặc thay đổi cách hoạt động của các thiết bị trong từng kịch bản để phù hợp với từng tình huống cụ thể.

Nhờ sự hỗ trợ của hạ tầng viễn thông, nhà thông minh còn là một hệ thống an ninh cực kỳ đáng tin cậy, nó cho phép chủ nhân giao tiếp từ xa với ngôi nhà của mình thông qua mạng 3G hoặc tin nhắn SMS. Ví dụ, trong trường hợp có người lạ đột nhập vào nhà, hệ thống cảm biến sẽ phát tín hiệu báo động về hộp trung tâm sau đó hộp xử lý trung tâm sẽ bật loa báo động và gửi tin nhắn hoặc gọi điện cho nhủ nhân. Thậm chí, người dùng có thể thiết lập thêm số điện thoại của hàng xóm, công an phường hoặc một cơ sở bảo vệ, an ninh nào đó.

Cấu trúc của hệ thống nhà thông minh

Nhà thông minh hiện nay có các hệ thống hoạt động với cơ chế tương tự nhau, bao gồm:

- Bộ điều khiển trung tâm, có nhiệm vụ tiếp nhận, xử lý và xuất thông tin cho toàn bộ các thiết bị trong nhà.

- Các loại cảm biến và camera với vai trò giống như các giác quan, chuyên ghi nhận và thông báo những thay đổi của môi trường xung quanh (nhiệt độ, khói, tốc độ gió, chuyển động của người lạ....)

- Hệ thống cơ điện, chiết áp, công tắc, bộ phát hồng ngoại..., có nhiệm vụ tiếp nhận và thực thi các lệnh phát ra từ bộ điều khiển trung tâm (đóng cửa, tắt đèn, bật hoặc tắt tivi, tăng hoặc giảm nhiệt độ của máy điều hòa nhiệt độ...)

- Hệ thống kết nối có dây (điện hoặc LAN) và không dây (wifi, 3G...) để truyền thông tin đến các thiết bị trong nhà.

Các giải pháp nhà thông minh ở Việt Nam

Ở các nước phát triển, nhà thông minh không còn quá xa lạ, nhưng ở Việt Nam, giải pháp nhà thông minh cho hộ gia đình vẫn được xem là mới mẻ, chủ yếu dành cho những đối tượng khá giả, tiềm lực kinh tế mạnh.

Thời gian gần đây đã xuất hiện một số công ty thiết kế và nhận thi công lắp đặt nhà thông minh, gồm các công ty thuần việt và cả các tập đoàn nổi tiếng thế giới như Schneider (Đức) cũng đang đầu tư mạnh vào thị trường này.

So với các thương hiệu ngoại, các thương hiệu Việt có điểm yếu là hầu như chỉ đưa ra giải pháp phần mềm điều khiển và cung cấp thiết bị liên quan ở mức độ tương đối hạn chế. Một số thiết bị như bộ cảm biến, chíp điều khiển, thiết bị thu phát sóng không dây... đều phải mua từ nước ngoài. Nhưng các thương hiệu Việt lại có lợi thế là đưa ra được mức giá phù hợp với túi tiền của giới tiêu dùng phổ thông.

Qua tham khảo thi trường, hiện Schneider đòi hỏi chi phí đầu tư thấp nhất cho các thiết bị cơ bản để tạo nên ngôi nhà thông minh rơi vào khoảng 5.000USD (tương đương 100 triệu đồng), còn Công ty Smarthome (thuộc BKAV, Việt Nam) cũng có giá vào khoảng 150 triệu đồng. Esmart là doanh nghiệp đưa ra được sự lựa chọn khá phù hợp với giới tiêu dùng bình dân. Chỉ cần đầu tư khoảng 30 đến 40 triệu đồng là có thể được Esmart lắp đặt một hệ thống thông minh điều khiển bằng remote, điện thoại thông minh, máy tính bảng, tin nhắn SMS..

Thành phần chiếm chi phí đầu tư nhiều nhất chính là bộ điều khiển. Một gói sản phẩm như của Esmart ở trên đòi hỏi người dùng phải sử dụng khoảng 30% chi phí để đầu tư cho một bộ điều khiển trung tâm. Tuy nhiên với khả năng hỗ trợ tới hơn 120 thiết bị trong nhà, các kênh dùng cho cảm biến không dây và các camera không dây, thì khi đã có bộ điều khiển, chúng ta tha hồ nâng cấp độ thông minh của ngôi nhà khi từng bước mua sắm thêm các loại thiết bị chấp hành khác.

Một rào cản đối với các doanh nghiệp thiết kế và lắp đặt nhà thông minh chính là tâm lý e ngại của người tiêu dùng do nhiều người chưa mường tượng được việc triển khai hệ thống trang thiết bị cho ngôi nhà thông minh ra sao. Nếu đầu tư ngay từ khi bắt đầu xây nhà, có thể tích hợp luôn các thiết bị điều khiển và kết nối bên trong kết cấu nhà. Còn trong trường hợp nhà đã xây sẵn thì sử dụng giải pháp kết nối không dây và tận dụng đường dây điện có sẵn chứ không phải đục tường hay phá bỏ các kết cấu nhà, nên không ảnh hưởng gì tới tính thẩm mỹ của ngôi nhà.

Với sự phát triển vượt bậc của ngành công nghệ số, nhà thông minh ngày càng có cơ hội phát triển và có lẽ chỉ vài năm tới sẽ khá phổ biến ở nước ta. Chỉ với một thiết bị cầm tay, bạn hoàn toàn làm chủ được thế giới thu nhỏ của mình, thế thì cớ gì bạn còn ngần ngại mà không đầu tư để biến tổ ấm của mình thành ngôi nhà thông minh?